หลักการทั่วไปในการเก็บสมุนไพร
ประเภทรากหรือหัว เก็บในช่วงที่พืชหยุดเจริญเติบโต ใบ ดอกร่วงหมด หรือในช่วงต้น ฤดูหนาวถึงปลายฤดูร้อน เพราะช่วงนี้ ราก หัว มีการสะสมปริมาณ ของตัวยาไว้ ค่อนข้างสูง วิธีการเก็บใช้วิธีการขุดอย่างระมัดระวัง เช่น กระชาย กระทือ ข่า เป็นต้น
ประเภทใบ เก็บทั้งต้น ควรเก็บในช่วงที่พืชเจริญเติบโตมากที่สุด หรือในช่วงที่ดอกตูม เริ่มบาน หรืออาจเก็บ ในช่วงที่ดอกบาน ผลยังไม่สุกก็ได้ วิธีเก็บใช้เด็ด เช่น กระเพรา ขลู่ ฝรั่ง ฟ้าทะลายโจร เป็นต้น
ประเภทเปลือกต้นและเปลือกราก เปลือกต้นโดยมากเก็บระหว่างช่วงฤดูร้อน ต่อกับฤดูฝน ปริมาณยาในพืชสูง และลอกออกง่าย สำหรับการลอกเปลือกต้น นั้นอย่าลอกออกทั้งรอบต้น เพราะจะ ทำให้พืชตายได้ ทางที่ดีควรลอก จากส่วนกิ่งหรือ แขนงย่อยไม่ควรลอกออกจากลำต้นใหญ่ของต้นไม้ ส่วนเปลือกรากเก็บในช่วงต้น ฤดูฝนเหมาะที่สุด
ประเภทดอก เก็บในช่วงดอกเริ่มบาน แต่บางอย่างเก็บในช่วงดอกตูม เช่น กานพลู เป็นต้น
ประเภทผลและเมล็ด พืชสมุนไพรบางชนิดอาจเก็บในช่วงผลยังไม่สุก เช่น ฝรั่ง เก็บผลอ่อนใช้แก้ท้องร่วง ผลแก่เต็มที่ เช่น มะแว้งต้น มะแว้งเครือ ดีปลี เมล็ดฟักทอง เมล็ดชุมเห็ดไทย เมล็ดสะแก เป็นต้น
เมื่อเรารู้หลักทั่วไปในการเก็บส่วนต่าง ๆ ของพืชมาทำยานั้น ก็จะทำให้เราเลือกเก็บ สมุนไพร และใช้ประโยชน์ ส่วนต่าง ๆ ของพืชได้อย่างคุ้มค่า ใช้เวลาในการเก็บ ที่เหมาะสมและได้ประโยชน์สูงสุด
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น